Citabria

WSTĘP

Jest to model mojego projektu. Założeniem było stworzenie górnopłata łatwego w pilotażu, a nawet do nauki latania, z uwzględnieniem lotów w pomieszczeniach zamkniętych, czyli na hali.
Założona rozpiętość skrzydeł, to 840mm, a masa do lotu nieprzekraczająca 200g.
Samolot miał być dość prosty w wykonaniu, więc zdecydowałem się na skrzydło o profilu płaskiej płytki.

Ze względu na mały wznios skrzydeł i mało nośny profil, model okazał się dużo szybszy i trudniejszy w pilotażu niż przypuszczałem. Z modelu przeznaczonego do nauki latania wyszedł model typu "pylon", do wyścigów w hali - po drobnych modyfikacjach, w tej roli spisuje się wyśmienicie. Myślę, że w lotach na dworze model spisze się bez żadnych problemów i będzie mógł być drugim modelem dla nowych pilotów.
Konstrukcja wymaga drobnych poprawek, jeśli wszystkie testy na dworze wypadną pomyślnie, opublikuję plany swojego samolotu wzorowanego na konstrukcji firmy Bellanca, Citabrii.

BUDOWA MODELU

Konstrukcja modelu oparta jest o arkusz EPP o grubości 6mm (na skrzydło warto użyć 8mm) i prętów węglowych do usztywnienia konstrukcji.
Skrzydła zostały przyklejone na stałe do kadłuba, tak samo jak węglowe zastrzały - ma to na celu zwiększenie sztywności płatów i znaczną redukcję masy.

Kadłub został wykonany konstrukcyjnie z EPP. W części dziobowej został usztywniony paskami sklejki o grubości 1,5mm, które stanowią elementy nośne dla wręgi silnikowej. Technologia budowy kadłuba jest bardzo podobna do tej zastosowanej przy budowie modelu Lazy Bee.
Stateczniki również zostały wykonane z EPP o grubości 6mm. Aby ułatwić sobie malowanie modelu, warto je przykleić dopiero po pomalowaniu.

Serwa steru wysokości i kierunku (HXT500) zostały umieszczone w części ogonowej, na zewnątrz kadłuba. Takie położenie serw zostało uwarunkowane dwoma czynnikami: wyważeniem modelu i trudnością w dostępie do środka.
Pierwotnie myślałem o schowaniu serw wewnątrz modelu i wykonaniu klapki z boku kadłuba (na wysokości drzwi pilota), ale ostatecznie konieczność przesunięcia serw do tyłu w celu łatwego wyważenia modelu zadecydowała o takim umieszczeniu serw. Wszystkie serwomechanizmy zostały przykręcone do ramek wykonanych ze sklejki lipowo-balsowej o grubości 3mm.
Serwa lotek (Turnigy TGY1440 - nie polecam tych serw, mają bardzo duże luzy i problemy z rozdzielczością) zostały umieszczone w skrzydle, a kabel schowany w nacięciu, wykonanym w dolnej części płata.

Wręga silnikowa w ostatecznej wersji została wykonana ze sklejki 2,5mm z nagwintowanymi sześcioma otworami do montażu dwóch różnych silników. Niestety po testach lotów na 3 celach silnik POT30 spalił się i konieczne było szybkie zastąpienie go innym - przeróbką z CD-ROMu.

Podwozie zostało wykonane z prętów węglowych fi.2mm, przedłużonych na swoich końcach prętem stalowym fi.1,5mm i zamocowanymi kółkami o średnicy 26mm. Golenie podwozia zostały wklejone bezpośrednio w EPP.
Ośka kółka ogonowego została wykonana z pręta stalowego fi. 1mm, pręt został odpowiednio ukształtowany i przylutowany do płytki z kompozytu szklono-epoksydowego (z miedzią) o grubości 0,6mm.

Odbiornik jest umieszczony w środkowej części kadłuba, dostęp jest możliwy dzięki klapce w górnej części skrzydła. Klapka będzie mało używana, więc jest montowana na wcisk. Klapka do obsługi regulatora i akumulatora znajduje się przed kabiną - mocowana jest na magnes neodymowy.

MALOWANIE

Model został pomalowany, wzorując się na istniejącym egzemplarzu tego samolotu. Zamierzony efekt został osiągnięty i model prezentuje się "makietowo" podczas kołowania i lotów na hali.

LOTY

Model w tej chwili został przygotowany do lotów w konfiguracji wyścigowej: małe wychylenia sterów, środek ciężkości przesunięty mocno do przodu, duży skłon silnika.

Nawet z pakietem składającym się z dwóch ogniw li-pol (7,4V) samolot jest szybki i wymaga dużego skupienia podczas lotów na hali.
Pierwsze loty odbywały się na silniku POT 30W, jednak niedługo po oblocie przeprowadziłem próbę silnika z za dużym śmigłem - silnik się spalił. Na jego miejsce została włożona bardzo stara przeróbka z CD-ROMu, którą kupiłem około pięciu lat wcześniej do RWD-5.

Po wielu próbach na hali, wytypowałem dwie konfiguracje napędu - założeniem były cztery minuty lotu na pakiecie o pojemności 2s lub 3s 600mAh:
- Pakiet 2s i śmigło 7x6"
- Pakiet 3s i wykonane przez znajomego śmigło węglowe 6x5,5". Śmigło pierwotnie było projektowane do wyścigu na uwięzi klasy F2C, jednak w praktyce okazało się zbyt mało wytrzymałe.

Przy drugiej konfiguracji model był bardzo szybki i trudny do opanowania w hali, dlatego przeważnie latałem w pierwszej konfiguracji. Na zawody wybrałem pierwszą konfigurację do biegów eliminacyjnych i drugą na finał. W pierwszej rundzie uzyskałem najlepszą liczbę okrążeń (38 okrążeń w 4 minuty, wokół pylonów rozstawionych w odległości około 20m). Błąd (zderzenie z pylonem) w ostatniej fazie eliminacji wykluczył mnie z udziału w finale.

W kwietniu zabrałem model na dwór, przestrzeń pozwoliła mi na lepszą ocenę właściwości lotnych. Tam okazało się, że po wychyleniu steru kierunku model gwałtownie się przechyla - mikser steru kierunku z lotkami skutecznie temu zaradził.
Zauważyłem również, że Citabria przy standardowym silniku i umiarkowanych wychyleniach sterów nie ma zapędów do akrobacji. Jednak do spokojnych i statecznych lotów model jest idealny. Pięknie prezentuje się w powietrzu!

MODYFIKACJE I WNIOSKI

Najważniejsze zmiany, które wprowadzę w następnym modelu:

• Skrócenie dziobu lub schowanie silnika do wnętrza
• Schowanie serw wewnątrz kadłuba
• Skrócenie podwozia
• Usztywnienie części ogonowej kadłuba
• Dodanie kilku wręg wewnątrz kadłuba
• Zwiększenie powierzchni statecznika poziomego
• Podwyższenie steru kierunku, przy zachowaniu zbliżonej powierzchni.
• Wykonanie skrzydeł z profilem
• Zwiększenie kąta zaklinowania skrzydła przy kadłubie

DANE TECHNICZNE MODELU

Rozpiętość	840 mm
Długość kadłuba	640 mm
Silnik	POT 30W, CD-ROM
Śmigła	APC 7x6 (2s), 6x5,5 (3s)
Serwa	2x HXT500 + 2x4,4g
Regulator	10A
Pakiety	2s: 640mAh, 3s:600mAh
Masa modelu gotowego do lotu	200 g

GALERIA ZDJĘĆ

FILMIKI

Krotki filmik z lotów Citabrią w hali, w Pruszkowie: